२०२५ चा भौतिकशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार | Nobel prize

२०२५ चा भौतिकशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार

🏅 पुरस्कार विजेते

1. जॉन क्लार्क – इंग्लंडमधून अमेरिकन शास्त्रज्ञ
   संशोधन: सुपरकंडक्टिंग इलेक्ट्रॉनिक्स, क्वांटम टनलिंग, ऊर्जा क्वांटायझेशन

2. मिशेल देवोरेट – फ्रान्समधून अमेरिकन शास्त्रज्ञ
   संशोधन: क्वांटम इलेक्ट्रो-डायनॅमिक्स, सुपरकंडक्टिंग क्यूबिट्स

3. जॉन मार्टिनिस – अमेरिकन शास्त्रज्ञ
   संशोधन: क्वांटम कॉम्प्युटिंग, सुपरकंडक्टिंग क्यूबिट्स

---

🔬 पुरस्काराचे कारण

“मॅक्रोस्कोपिक क्वांटम टनलिंग आणि ऊर्जा क्वांटायझेशनवरील संशोधनासाठी”

या संशोधनामुळे मोठ्या प्रणालींमध्ये क्वांटम टनलिंग कसे घडते हे समजणे आणि नियंत्रित करणे शक्य झाले.

---

⚛️ क्वांटम टनलिंग म्हणजे काय?

• पारंपरिक भौतिकशास्त्रानुसार कण अडथळा भेदू शकत नाही.
• पण क्वांटम जगतात कण अडथळा पार करून आरपार जातो.
• उदाहरण: चेंडू भिंतीवर आदळून परत येतो, पण सूक्ष्म कण ती भिंत पार करतो.

---

💡 उपयोग

• क्वांटम संगणक (Quantum Computers)
• क्वांटम सेन्सर्स (Quantum Sensors)
• क्वांटम क्रिप्टोग्राफी (Quantum Cryptography)
• इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे – टनल डायोड्स, स्कॅनिंग टनलिंग मायक्रोस्कोप

---

🏛️ नोबेल समितीचे मत

“शंभर वर्षांपूर्वीची क्वांटम मेकॅनिक्स आजही नव्या शोधांनी चकित करते.”

या संशोधनामुळे भविष्यात अधिक सुरक्षित कोड्स, अतिवेगवान संगणक, अचूक सेन्सर्स विकसित करणे शक्य होईल.

---

📚 संक्षिप्त सारणी

घटक	माहिती
वर्ष	२०२५
क्षेत्र	भौतिकशास्त्र
विजेते	जॉन क्लार्क, मिशेल देवोरेट, जॉन मार्टिनिस
संशोधन विषय	मॅक्रोस्कोपिक क्वांटम टनलिंग व ऊर्जा क्वांटायझेशन
उपयोग	क्वांटम कॉम्प्युटिंग, क्रिप्टोग्राफी, सेन्सर्स

---